Mandalas

En sánscrito mandala significa círculo.

Os mandalas, cuxo orixe atópase na India, son formas xeométricas concéntricas organizadas en distintos niveis visuais. Dende un punto de vista espiritual, representan o centro enerxético de equilibrio e purificación das persoas. Non en balde, o círculo é a forma máis perfecta: representa a eternidade. Estes circulos máxicos producen efectos sobre os nosos hemisferios cerebrais, capaces de producir estados de relaxación. Principalmente, lógrase un equilibrio entre o racional e o emocional.

Os mandalas son moi utilizados no budismo e hinduísmo. O seu papel pode variar dende o puramente decorativo para a súa utilización na meditación, oración, ou como un medio de curación e/ou mental ou desenvolvemento espiritual.

O psiquiatra suízo Carl G. Jung ademais de publicar varios ensaios acerca dos mandalas, tamén os utilizou como parte da terapia para alcanzar a individualidade e recuperar o contacto que os homes perderan consigo mesmos. Para el, estas figuras representan a totalidade da mente, tanto consciente como inconsciente. Foi a partir do seu traballo diario cos mandalas que elaborou a súa teoría sobre a estrutura da psique humana e o inconsciente colectivo.

Os nenos poden colorear mandalas desde ben pequenos, como paso previo á creación dos mesmos é conveniente que empecen con figuras simples. O traballo sistemático e constante con mandalas permítelles reforzar o contacto con o seu propio eu (o "self" de Jung, ese que os adultos perdemos nalgún punto da nosa vida); con iso expándese a propia conciencia, sanando, harmonizando o mundo interior co mundo exterior, mellorando a expresividade e fomentando a creatividade á vez que se desenvolven os sentidos. É, tamén, unha primeira toma de contacto coa meditación: libéranse tensións e empézase a transitar pola senda da propia aceptación.

Por suposto, o lugar e o momento deben ser os adecuados para o desenvolvemento desta actividade. Debemos deixar que sexa o neno quen elixa o debuxo que máis lle apeteza colorear nese momento e proverlle de material diverso e suficiente. Ademais, as cores utilizadas polo neno (e tamén as formas elixidas, cando comece a debuxalos por se mesmo) darannos moitas pistas acerca da súa personalidade e do seu estado de ánimo ou, como dicía Jung, de "a situación interna do momento".

Na aula podemos empregar osmandalas para traballar e relaxar a atención dos nosos alumnos.

Entre as moitas técnicas de relaxación oriental, encóntrase a de pintar mandalas, que son publicadas en libros semellantes aos libros de cor para nenos, onde o mandala é só deseñada con liñas e o resto disposto en cor branca para colorear. Esta técnica de relaxación non require ningunha disciplina expresa, como pode selo noutras, xa que quen o está facendo o colorea segundo os seus gustos estéticos e imaxinativos. Pódena realizar persoas de calquera idade reforzando así a súa capacidade creativa.

Tamén podemos dirixir o coloreado do mandala, indicando as cores cos que se teñen que colorear cada unha das zonas dos mandalas. Podemos partir de mandalas máis sinxelas para os nenos máis pequenos ou para alumnos con necesidades educativas especiais. Cos mandalas traballaremos a psicomotricidade fina, a discriminación de cores, a atención, a creatividade...

Podemos reforzar as sesións de traballo con mandalas acompañandoos con música relaxante.

Como pintar?

Nun lugar tranquilo ollaremos concentrados para o noso mandala, despois de observar por un longo tempo constataremos que se move, é a enerxía que está en movemento!

É conveniente empezar a pintalo de fóra cara a dentro, isto represéntanos o autocoñecemento do externo cara ao noso centro, cara ao noso interior.

Decide a dirección hacia onde vas pintalo e trata de mantela.

Ao elixir as cores podes facelo de xeito intuitiva, non importa que non combinen as cores entre si! deste xeito poderás descifrar o teu estado de ánimo. Tamén poderás facelo elixindo as cores e trata de cambiar o teu estado de ánimo deste xeito.

Se non terminaches o mandala nese momento, déixao así, a próxima vez que queiras pintar un, elixe un novo, con cores que vaian máis acorde co teu estado de ánimo nese momento.

Se queres que o mandala che guíe para o autocoñecemento, non penses en formas nin cores, deixa que só che vaia guiando, facendo o que nese momento de xeito intuitiva maza en ti.

As formas e os seus significados

Os mandalas non son simples debuxos de cores. Todos os elementos que neles se integran teñen un significado. Coñece algúns dos máis utilizados:

• Círculo: movemento. O absoluto. O verdadeiro eu.
• Corazón: sol. Amor. Felicidade. Alegría. Sentimento de unión.
• Cruz: unión do ceo e a terra. Vida e morte. O consciente e o inconsciente.
• Cadrado: procesos da natureza. Estabilidade. Equilibrio.
• Estrela: símbolo do espiritual. Liberdade. Elevación.
• Espiral: vitalidade. Enerxías curativas. Procura constante da totalidade.
• Hexágono: unión dos contrarios.
• Labirinto: implica a procura do propio centro.
• Bolboreta: autorenovación da alma. Transformación e morte.
• Pentágono: silueta do corpo humano. Terra, auga, lume.
• Rectángulo: estabilidade. Rendemento do intelecto. A vida terreal.
• Triángulo: auga, inconsciente (cara abaixo); vitalidade, transformación (cara arriba); agresión cara a un mesmo (cara ao centro)

Que queren dicir as cores?

O uso das cores nos mandalas tamén ten un significado especial. O seu uso está relacionado co estado de ánimo de quen os pinta ou debuxa. Descobre o que esconde cada tonalidade:

• Branco: nada, pureza, iluminación, perfección.
• Negro: morte, limitación persoal, misterio, renacemento, ignorancia.
• Gris: neutralidade, sabedoría, renovación.
• Vermello: masculino, sensualidade, amor, arraigamiento, paixón.
• Azul: tranquilidade, paz, felicidade, satisfacción, alegría.
• Amarelo: sol, luz, jovialidad, simpatía, receptividade.
• Laranxa: enerxía, dinamismo, ambición, tenrura, valor.
• Rosa: aspectos femininos e infantís, dozura, altruísmo.
• Morado: amor ao próximo, idealismo e sabedoría.
• Verde: natureza, equilibrio, crecemento, esperanza.
• Violeta: música, maxia, espiritualidade, transformación, inspiración.
• Ouro: sabedoría, claridade, lucidez, vitalidade.
• Prata: capacidades extrasensoriales, emocións fluctuantes, benestar.

Podes descargar imáxenes de mandalas premendo aquí